print

Het interfederaal plan voor Geïntegreerde zorg

Geïntegreerde zorg is een benadering voor patiënten die baat hebben bij de hulp van verschillende zorg- en hulpverleners. De patiënt staat centraal en heeft de mogelijkheid om de controle zelf in handen te nemen.

Elke actor die betrokken is bij de zorg voor een patiënt werkt samen met de andere actoren rond deze patiënt binnen een multidisciplinair team.

Dit interfederaal plan voor Geïntegreerde Zorg zal de drijvende kracht zijn achter deze transitie naar een duurzaam en beter gecoördineerd geïntegreerd zorgbeleid in België

Het plan moet de motor worden van een transitie die zowel door de diverse bevoegde overheden als het brede zorg- en welzijnslandschap breed gedragen wordt.

Op 8 november 2023 zette de ondertekening van een protocolakkoord tussen de federale en de regio’s het licht op groen voor dit Interfederaal plan.

Op deze pagina:

Een interfederaal plan Geïntegreerde zorg als gangmaker voor verdere hervorming

De manier waarop we zorg organiseren en aanbieden is in evolutie: objectieven zoals zorgintegratie, transversale samenwerking, zorgcontinuïteit, patiëntgericht worden nu over de hele wereld ruim gedragen.

Geïntegreerde zorg is een benadering voor patiënten die baat hebben bij verschillende vormen van zorg en ondersteuning. Elke zorgverlener die betrokken is bij de zorg en ondersteuning van een persoon werkt samen met andere actoren rond deze persoon in een multidisciplinair team. De patiënt is een partner en actieve deelnemer in het zorg- en ondersteuningsproces en kan de controle zelf in handen nemen. Bij geïntegreerde zorg versmelten zorg en welzijn tot één geheel door een sterke interactie tussen de betrokken actoren, zorg- en welzijnsprofessionals enerzijds en de persoon en zijn omgeving anderzijds.

Op 8 november 2023 werd het protocolakkoord (interfederaal plan) voor geïntegreerde zorg ondertekend tussen de federale overheid en deelstaten. Dit interfederale plan vormt de motor voor de transitie naar een duurzaam en beter gecoördineerd beleid voor geïntegreerde zorg in België. Het interfederaal plan is gebaseerd op acht specifieke afspraken die de overheden binnen hun bevoegdheden willen uitvoeren en waarin interfederale samenwerking centraal staat:

  1. Een gedeeld kader voor geïntegreerde zorg en welzijn
  2. Een structurele samenwerking met interfederale beheersstructuur
  3. Zorg gericht op de realisatie van de levensdoelen van de persoon, vertrekkende vanuit een populatiegerichte benadering
  4. De invulling van cruciale concepten voor geïntegreerde zorg en welzijn
  5. De organisatie van een slagkrachtig en aanspreekbaar mesoniveau
  6. De verankering van bestaande goede praktijken van de federale initiatieven
  7. Digitalisering, met inbegrip van populatiemanagement in het kader van geïntegreerde zorg en welzijn
  8. Financieringsvormen die geïntegreerde zorg en welzijn stimuleren.

Eén van de doelstellingen van het interfederaal plan is om samen (federale overheid en deelstaten) gemeenschappelijke programma’s voor geïntegreerde zorg op te bouwen. Deze programma's maken het mogelijk om een meer geïntegreerd en innovatief zorg- en welzijnsbeleid te implementeren met het oog op het verhogen van de continuïteit van zorg en ondersteuning voor de burger/patiënt en het versterken van de verbinding tussen de sectoren van zorg en welzijn.

In het kader van deze programma's zijn samenwerking en overleg tussen de overheden en betrokken belanghebbenden tijdens zowel de conceptualisatie als de implementatie de sleutel tot succes. Bovendien consolideert de voorziene cofinanciering van de activiteiten de verbintenissen van de federale overheid en de deelstaten.

Met betrekking tot de doelgroepen van de programma's is overeengekomen dat prioriteit zal worden gegeven aan:

  • Zwangere vrouwen, hun kinderen gedurende de eerste 1000 dagen (vanaf de conceptie) en hun gezin;
  • Kwetsbare personen;
  • Kinderen en adolescenten in het kader van de preventie en behandeling van obesitas.

Verder bouwen op ervaringen uit het terrein

Voor de opmaak van het interfederaal plan hebben we de ervaringen op het terrein gebruikt. In verschillende projecten en contexten erden ideeën uitgetest. In deze context kunnen 3 groepen projecten worden vermeld:

  • de 12 pilootprojecten voor geïntegreerde zorg voor chronisch zieken die werden opgezet voor:
    • het uittesten van de ontwikkeling en implementatie van geïntegreerde zorg voor chronische patiënten
    • een cultuurverandering waarbij professionele actoren en patiënten anders gaan samenwerken om te komen tot een efficiënter zorgaanbod afgestemd op de noden van de patiënt en met oog op de verbetering van de levenskwaliteit waarbij de patiënt centraal staat en de controle over het eigen zorgtraject zelf kan in handen nemen;
  • de 19 ZP3 projecten voor ouderen, waarbij we de autonomie en zelfredzaamheid van zorgafhankelijke ouderen zo goed mogelijk ondersteunen via gerichte interventies;
  • de 32 projecten in kader van de overeenkomst psychologische zorg in de eerstelijn tussen RIZIV en netwerken geestelijke gezondheid

Voor deze opdracht hebben het RIZIV en de FOD Volksgezondheid, de bevoegde minister en We Care nauw samengewerkt aan dit project.

Hoe werken we het interfederaal plan uit?

In juni 2022 werd een opdracht van 30 maanden via openbare aanbesteding toegekend aan het consortium WeCare, bestaande uit de Katholieke Universiteit Leuven (KUL), de Université Libre de Bruxelles (ULB) en de adviesbureaus KPMG en WhoCares. De scope van hun opdracht is tweeledig:

  • de uitvoering van het Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg ondersteunen;
  • ondersteuning op het terrein van de hogervermelde 3 types van lokale projecten: geïntegreerde zorg voor chronische patiënten, alternatieve zorgvormen voor ouderen, netwerken geestelijke gezondheid.

Voor deze opdracht werken het RIZIV en de FOD Volksgezondheid, de bevoegde minister en We Care nauw samen.

WeCare heeft eind oktober 2023 een eindverslag opgeleverd over de opmaak van het interfederaal plan Geïntegreerde Zorg.

Dit verslag bundelt verschillende ideeën rond geïntegreerde zorg en de verschillende elementen hebben geleid tot een collectief en consistent standpunt over dit onderwerp in België.

Op 8 november 2023 zette de ondertekening van een protocolakkoord tussen de federale en de regio’s het licht op groen voor dit Interfederaal plan Geïntegreerde Zorg.

Mesoniveau ter ondersteuning van de implementatie van geïntegreerde zorg

Het mesoniveau bestaat uit "structuren/netwerken" die, in het kader van het protocolakkoord geïntegreerde zorg, door de verschillende deelstaten zijn aangeduid als het intermediaire niveau tussen het macroniveau (de overheden) en het microniveau (de actoren op het terrein).

Deze structuren omvatten een afgebakend grondgebied dat varieert tussen 75.000 en 550.000 inwoners. Het gaat over:

  • de " eerstelijnszones " (ELZ) In Vlaanderen,
  • de toekomstige " Locoregionale Gezondheidsorganisaties " (OLS) in Wallonië,
  • " Brusano" (5 zorgzones) in Brussel,
  • het " Netwerk voor Geïntegreerde Zorg " in de Duitstalige Gemeenschap dat in feite het Ministerium der Deutschsprachigen Gemeinschaft is.

Het mesoniveau opereert binnen het kader van het beleid van het verantwoordelijke macroniveau en is zelf verantwoordelijk voor het uitvoeren van een aantal opdrachten die nader beschreven staan  in het protocolakkoord geïntegreerde zorg. Deze omvatten:

  • Populatiemanagement
  • Het aanbod afstemmen op noden van populatie incl. proactief beheer van zorgcapaciteit
  • Het ontwikkelen van een gezondheidspromotie- en preventiebeleid
  • Het ontwikkelen van GIZ basisvaardigheden
  • Empowerment van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood promoten, ondersteunen van de mantelzorger en het informele netwerk
  • Stimuleren / realiseren van de continuïteit van de zorg
  • Faciliteren van digitale ondersteuning
  • Het bepalen van de inzet en monitoring van middelen voor hulp- en zorgverlening, altijd gebaseerd op de behoeften van de bevolking (cfr. Opdracht 1) voor overeengekomen gezamenlijke programma's
  • Change management
  • Innovatiemanagement

De deelstaten en de federale overheid hebben zich geëngageerd om gezamenlijke programma's uit te voeren, in nauwe samenwerking met het mesoniveau. Financiële steun voor het mesoniveau wordt voorzien. De voorwaarden van deze financiering en de door het mesoniveau uit te voeren activiteiten zullen verder uitgeklaard worden in de nabije toekomst.

In het kader van het programma voor zwangere vrouwen kan de rol van het mesoniveau bijvoorbeeld de vorm aannemen van ondersteuning van de communicatie met zorg en hulpverleners en het grote publiek, of van activiteiten zoals screening door het organiseren en faciliteren van opleidingen. Het zal ook de contacten vergemakkelijken tussen de verschillende stakeholders en terrein actoren die bij het programma betrokken zijn.

Programma voor zwangere vrouwen, hun kinderen en hun gezin tijdens de eerste 1000 dagen

Sinds begin 2024 vond intensief overleg plaats tussen de federale overheid, de deelstaten en verschillende belanghebbenden om het eerste interfederaal programma voor geïntegreerde zorg te ontwikkelen, gericht op zwangere vrouwen, hun kinderen en hun gezin tijdens de eerste 1000 dagen vanaf de conceptie.

Contact

Indien u nog vragen heeft over het project of in het algemeen over geïntegreerde zorg, aarzel dan niet uw vragen te sturen naar integratedcare@health.fgov.be.